Voorspelbaar, opmerkbaar en voelbaar
Het voorspellende brein vergelijkt continu actuele zintuiglijke waarnemingen met interne verwachtingspatronen die zijn gevormd op basis van álle eerdere ervaringen die iemand in zijn of haar leven heeft meegemaakt. Zintuiglijke vermogens als horen, zien, ruiken, proeven en tast spelen hierbij een rol, maar ook zintuigen als proprioceptie (hoe het lichaam zich verhoudt tot de omgeving), het vestibulaire systeem (evenwicht behouden) en interoceptie (fysiologische informatie vanuit de organen) geven het brein feedback in de vorm van patronen die wij onder andere kunnen opmerken als emoties.
Emoties spelen een centrale rol in het proces van zelfontplooiing, omdat ze ons helpen te begrijpen waar onze behoeftes liggen, waar we plezier aan beleven, maar ook waar onze grenzen liggen. Het is dan ook belangrijk dat kinderen leren dat emoties niet perse goed of slecht zijn, maar een normale reactie op de dingen die in het leven gebeuren. Door emoties te (h)erkennen kunnen kinderen ontdekken wat hen raakt en waarom bepaalde dingen zo belangrijk voor hen zijn.
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) voor kinderen en jongeren
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een evidence based behandelmethode, die kinderen aanmoedigt om emoties te accepteren als een vanzelfsprekend onderdeel van het leven, in plaats van ze weg te duwen of er tegen te vechten. ACT richt zich daarbij op een aantal belangrijke principes.
Acceptatie: In plaats van te worstelen met vervelende gevoelens of gedachten, leren kinderen om deze gevoelens te verdragen. Bijvoorbeeld, als kinderen zich angstig voelen voor een nieuwe situatie, kan ACT hen helpen om te begrijpen dat deze emotie een normale reactie is. De angst mag er zijn als beschermend metgezel, terwijl kinderen toch stappen vooruit proberen te zetten.
Cognitieve Defusie: Dit houdt in dat kinderen leren hun gedachten te zien voor wat ze zijn: slechts gedachten, niet per se de werkelijkheid. Zo kan een kind dat denkt “ik ben niet goed genoeg” leren om die gedachte op te merken en weer los te laten, in plaats van het te beschouwen als een absolute waarheid.
Contact met het Hier en Nu: ACT moedigt kinderen aan om aanwezig te zijn in het moment, zonder afgeleid te worden door zorgen over de toekomst of vervelende herinneringen uit het verleden. Dit kan hen helpen om zich te focussen op wat nu belangrijk voor hen is en te genieten van de dingen die hen plezier brengen.
Waarden ontdekken: Misschien wel het belangrijkste aspect van ACT is dat kinderen worden aangemoedigd om na te denken over hun waarden: ‘wat vind ik nu echt belangrijk?’ en ‘wat voor persoon wil ik zijn?’. Door zich op hun waarden te richten, kunnen kinderen leren welke stappen hen leidt naar het leven dat bij hen past, in plaats van zich te laten leiden door angsten of verwachtingen van anderen.
Past ACT bij mijn hulpvraag?
Wetenschappelijk onderzoek naar de toepassing van ACT wijst uit dat de methode effectief is bij een grote doelgroep en een verscheidenheid aan problematiek:
• Angst
• Spanning
• Somberheid
• Perfectionisme en faalangst
• Belemmerende zelfovertuigingen
• Levensfaseproblematiek
• Studie- of werkgerelateerde problematiek
• Zingeving
• Chronische pijn
Gemiddeld neemt een traject ACT of ACT4kids zo’n 10-14 individuele sessies van ongeveer een uur in beslag. Dit is inclusief intake en (eind)evaluatie.
ACT in een notendop
Wil je meteen meer ACT ervaren? Lees dan alvast de ACT posts door Vic op de website!
