Samen met orthopedagoog en ACT4kids therapeut Willemijn Koote beziet Vic bij NeuroACTive Minds het leven met neurodiversiteit vanuit Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Op Instagram en LinkedIn zullen we regelmatig dingen delen over thema’s die herkenbaar zijn voor veel neurodivergente kinderen en ouders. Uiteraard zal niet alles altijd precies aansluiten bij hoe je kind of jijzelf neurodivergentie ervaart. Neem vooral mee wat helpend is en neem gerust contact met ons op als je vragen hebt, dat vinden we leuk!
Neurodiversiteit
Het paradigma van neurodiversiteit stelt dat er natuurlijke verschillen zijn in het spectrum van menselijke neurocognitieve vermogens. Vanuit de wetenschappelijke literatuur lijkt er nog geen consensus te zijn over wat er precies onder neurodivergentie valt, maar het betreft onder andere enkele ontwikkelings- en leerstoornissen die zijn vastgesteld met de DSM-V. De labels die aan deze diagnoses hangen benadrukken voornamelijk de problematiek. Het gaat over waar je last van kunt hebben en wat je minder goed kunt in vergelijking met de maatschappelijke norm. Er is nauwelijks aandacht voor de positieve kanten die neurodivergentie óók met zich meebrengt. Uiteraard zijn labels soms nodig om toegang te krijgen tot de juiste ondersteuning of voorzieningen. Voor sommigen geeft het diagnostisch proces noodzakelijke (h)erkenning en is een definitieve diagnose een startpunt voor acceptatie, iets dat we vanuit ACT enorm toejuichen. Maar voor sommigen kan het ook een stigma met zich mee brengen. In dat kader pleiten we zeker bij kinderen voor voorzichtigheid wat betreft het toekennen van labels en zien we meerwaarde in een intensieve samenwerking tussen het kind en de omgeving waarbinnen het zich ontwikkelt, zoals bijvoorbeeld het gezin en op school.
Bij NeuroACTive Minds vinden we het belangrijk om een bredere blik op neurodiversiteit uit te dragen, waarbij het evolutionaire doel van breinvariaties wordt onderstreept en waarbij er aandacht komt voor de aanwezige positieve kanten en krachten, met ACT als universele taal. Meer weten? In dit artikel kun je meer lezen over ‘The neurodiversity concept’.
Waarom ACT inzetten bij neurodivergentie?
Een bijzondere meerwaarde ligt bij het accepteren van wie je bent, zeker wanneer je het gevoel hebt anders te zijn dan de mensen in je omgeving. Het kan zijn dat je emoties intens beleeft, zodanig dat je ze liever onderdrukt dan doorvoelt. Of dat je regelmatig overspoeld raakt door sensorische waarnemingen. Maar het kan ook zijn dat je je interne lichaamssignalen juist níet zo goed kunt aanvoelen (interoceptie) of geen woorden weet te geven aan je emoties (alexithymie). Misschien heb je sterke zelfkritische gedachten? Of de angst om afgewezen te worden (rejection sensitivity)? Of wellicht heb je een elementaire behoefte aan autonomie, waardoor je het ‘moeten’ van je omgeving vermijdt (demand avoidance)?
Waarschijnlijk kom je in het dagelijks leven best wat obstakels tegen en kost het je veel energie om hierin een weg te vinden die past bij de verwachtingen van anderen. Maar wanneer je leert om jezelf met compassie te benaderen en het innerlijke gevecht tegen het aanpassen aan de norm durft los te laten, dan is de weg vrij om je leven in te vullen op een manier die past bij jóuw waarden en behoeften. Durf die ruimte in te nemen en durf op jezelf te vertrouwen. Daarin schuilt een enorme kracht.